“Tyskie ponad wszystkie”? O gustach się nie dyskutuje. : ) Za to o muzeach dyskutujemy sporo. Tym razem wybraliśmy się do Centrum Wycieczkowego Tyskich Browarów Książęcych. Trasa zwiedzania obejmowała powrót do przeszłości (ku uciesze Wiolczi) i techniczne osiągnięcia współczesności (ku zadowoleniu Patryka). Chodźcie z nami! Zobaczycie, co dokładnie mamy na myśli.
W województwie śląskim czeka na Was masa atrakcji. Musicie koniecznie je zobaczyć!
Centrum Wycieczkowe Tyskich Browarów Książęcych
Muzeum Browaru w Tychach – zwiedzanie
Jakie są cztery podstawowe składniki piwa? Każdy prawdziwy miłośnik tego szlachetnego, złocistego trunku odpowie bez wahania: słód, chmiel, drożdże i woda. Od nich właśnie zaczyna się zwiedzanie Muzeum Tyskich Browarów Książęcych. W czasie wizyty w zabytkowym laboratorium wytężycie swoje zmysły. Zobaczycie tutaj i poczujecie zapachy różnego rodzaju słodów oraz chmielu. Będziecie mieli również okazję obserwować pod mikroskopem drożdże.
Pozwólcie, że przybliżymy Wam krótko historię browaru założonego przez dolnośląski ród Promnitzów. Pierwsze wzmianki o warzeniu złotego trunku w Tychach pojawiły się w dokumentach już w 1613 roku. Z kolei w 1629 roku nadano folwarkowi prawa piwowarskie – to właśnie tę datę uznaje się za powstanie Browaru Książęcego. Jak więc nietrudno obliczyć, wkrótce będzie on świętował swoją 400. rocznicę powstania. Daje mu to tytuł jednego z najstarszych browarów w Polsce.
W 1622 roku została oddana do użytku zabytkowa warzelnia “Trójka”. To naprawdę jedno z najpiękniejszych tego typu miejsc, jakie widzieliśmy. Majolikowe kafelki w białym i niebieskim kolorze zdobią ręcznie wykonane motywy związane z browarnictwem – kłosy jęczmienia oraz szyszki chmielu. Pokrywy potężnych kadzi pokrywa elegancka, błyszcząca, miedziana powłoka. “Trójka” nazywana jest “sercem browaru”. Oby biło ono jak najdłużej.
Kolejny punkt zwiedzania to znacznie bardziej nowoczesna warzelnia. Nazywana jest ona “Czeską”. Dlaczego? Ano dlatego, że budowali ją nasi południowi sąsiedzi. Utrzymano w niej podobną kolorystykę, co w “Trójce”, ale próżno tutaj szukać artystycznych elementów. Proste kadzie i “zaawansowana” armatura sprawiają, iż w “Czeskiej” zdecydowanie bardziej czuć ducha postępu niż ducha czasu.
Po zwiedzeniu obydwu warzelni pora na krótki wykład o kolejnych etapach magicznego procesu warzenia piwa. Tę ciekawą lekcję prowadzi oczywiście Pan Przewodnik. Krok po kroku odsłania przed nami tajniki zacierania, filtrowania, gotowania, schładzania, fermentacji, dojrzewania, filtracji i – wreszcie – rozlewu. Użyte składniki oraz sposób, w jaki zostaną wykonane kolejne etapy warzenia, pozwalają uzyskać określony typ złocistego trunku.
Wspomniane wyżej “typy piwa” w browarnictwie nazywane są bardziej profesjonalnie stylami piwnymi. Podobno na świecie istnieje ich aż 150! Różnią się one składem, smakiem i aromatem, technologią wytwarzania oraz wyglądem. Tyskie Gronie, zwane także “Złotem z Tych”, to typowy “jasny pełny” lager. Ale Browar Książęcy ma w swoim portfolio znacznie więcej rodzajów piwa. Jesteście w stanie przyporządkować ich nazwy do konkretnych stylów z powyższej mapy?
Po opuszczeniu części muzealnej kierujemy się na zewnątrz. Historyczna część browaru robi wrażenie, ale najbardziej spektakularnie prezentują się tankofermentory, znane również jako unitanki. (Czy Wy też po raz pierwszy zetknęliście się z tymi dwoma nazwami? Jak widać muzea browarnicze nie tylko bawią, ale również uczą.) W tych potężnych, stalowych zbiornikach fermentują i leżakują miliony litrów piwa.
Dbanie o jakość złotego trunku to zadanie najważniejszej osoby w browarze, czyli piwowara. Rzemieślnik ten nadzorował proces warzenia i odpowiadał za finalny produkt. Chcąc nie chcąc, musiał oddawać się regularnej degustacji. W interesie pracodawcy leżało dbanie o takiego “mistrza w swoim fachu”. Miał on więc zapewnione zakwaterowanie na terenie browaru, aby ze względu na stan upojenia nie zgubić drogi do ewentualnego własnego miejsca zamieszkania. Z tych samych względów tzw. dom piwowara pozbawiony był progów i schodów.
Spacerując po terenie tyskiego browaru, przekonacie się, że niegdyś był on “miasteczkiem w mieście”. W XIX wieku wybudowano tutaj tory kolejowe łączące wytwórnię piwa z dworcem głównym. Powstały familoki (budynki mieszkalne), stajnie (w których trzymano zwierzęta hodowlane), dom kawalera (dla nieżonatych pracowników), a nawet kaplica czy kasyno. W browarze pracowały całe rodziny. Pasję do warzenia przekazywano z pokolenia na pokolenie. Na jednym z budynków znajduje się współczesny mural, na którym uwieczniono tutejszych mieszkańców.
Tyskie – fabryka
Część rozlewniczą Tyskich Browarów Książęcych oddziela od części muzealnej nie tylko historia, ale też dosyć ruchliwa ulica Mikołowska. W jej wnętrzu panuje mocno przemysłowy klimat. Szybko dowiadujemy się, że jesteśmy właśnie w jednej z najnowocześniejszych i najbardziej wydajnych rozlewni piwa w Polsce. Oczywiście nie możemy wejść na halę, żeby obejrzeć maszyny z bliska. Podglądamy je więc przez okno.
Na początek kontrola jakości butelek. Puste szklane naczynia pędzą po taśmie z zawrotną prędkością. Te, które nie nadają się do użytku, są odrzucane na bok. Te idealne wkrótce zostaną wypełnione złocistym trunkiem, ozdobione etykietą i zamknięte. Pomoże im w tym monoblok – napełniarka i kapslownica w jednym. Jej obrót trwa zaledwie osiem sekund. W tym czasie powstają aż 154 butelki piwa. W ciągu godziny produkcja może osiągnąć 60000 butelek.
A jak wygląda sprawa z puszkami? Pracując na pełnych obrotach, rozlewnia jest w stanie wyprodukować ich nawet 150000 w ciągu godziny. Dziennie może wyjechać stąd nawet 3250000 litrów piwa. Według danych uzyskanych od Pana Przewodnika, średnia roczna produkcja Tyskich Browarów Książęcych wynosi 600 milionów litrów złotego trunku. Ale nie tylko liczby są imponujące i zaskakujące. Dla nas niespodzianką była mała ilość osób pracująca na produkcji. Wszystko to za sprawą najnowocześniejszych technologii zastosowanych w rozlewni.
Pub pod browarem – degustacja piwa Tyskie
Historia i rozwój Tyskich Browarów Książęcych jest naprawdę ciekawa, a degustacja w pubie pod browarem wydaje się być perfekcyjnym zwieńczeniem naszej wycieczki. Każdemu uczestnikowi zwiedzania z przewodnikiem przysługuje idealnie schłodzone, świeże i pyszne, półlitrowe jasne pełne. (Nie promujemy spożywania alkoholu w większych ilościach, a abstynenci mogą poprosić o opcję 0.0%.) Wasze zdrowie!
Tyskie Browary – bilety
Ceny biletów w Centrum Wycieczkowym Tyskich Browarów Książęcych zależą od wybranego wariantu zwiedzania.
- Wycieczka z przewodnikiem (tylko dla osób pełnoletnich, zakończona degustacją 0,5 litrowego piwa):
- wyłącznie po browarze – 49 złotych.
- po browarze i rozlewni – 59 złotych (polecamy ten wariant).
- Samodzielne zwiedzanie muzeum bez przewodnika (mogą w nim wziąć udział osoby małoletnie, ale tylko pod opieką dorosłego opiekuna):
- bilet normalny – 19 złotych.
- bilet ulgowy – 10 złotych.
Browar Tychy – godziny otwarcia
- Centrum Wycieczkowe Tyskich Browarów Książęcych otwarte jest od wtorku do niedzieli w godzinach 12:00-20:00.
- W poniedziałki obiekt jest nieczynny.
Tyskie Browary Książęce – czas zwiedzania
- Wycieczka z przewodnikiem (tylko dla osób pełnoletnich, zakończona degustacją 0,5 litrowego piwa):
- wyłącznie po browarze trwa 60 minut.
- po browarze i rozlewni trwa 90 minut.
- Samodzielne zwiedzanie muzeum bez przewodnika powinno zająć około 90 minut.
Centrum Wycieczkowe Tyskich Browarów Książęcych – dojazd
Tyskie Browary Książęce znajdziecie pod adresem Katowicka 9 w Tychach.
- Pieszo/rower. Atrakcję dzieli 650 metrów od tyskiego rynku – to zaledwie 9 minut spacerem lub niecałe 5 minut jednośladem.
- Autobus. Najbliższy przystanek autobusowy to Tychy Browar.
- Pociąg. Jeśli wybierzecie się na wycieczkę pociągiem, spokojnie możecie przejść się z Dworca PKP do Tyskich Browarów Książęcych pieszo – dzieli je około 2,3 kilometra, czyli 30 minut spacerem.
- Samochód. Goście Muzeum Tyskich Browarów Książęcych mogą pozostawić pojazdy na niestrzeżonym parkingu znajdującym się na terenie obiektu. Podstawą do nienaliczania opłaty za postój jest zakup biletu wstępu na zwiedzanie.
Tyskie Browary – ciekawostki i wskazówki
- Drodzy Zwiedzający, bądźcie w recepcji 15 minut przed planowaną godziną rozpoczęcia Waszej wycieczki.
- Tyskie Browary Książęce wzięły swoją nazwę od księcia pszczyńskiego Jana Henryka XI Hochberga. Majątek tego wyjątkowo bogatego przedsiębiorcy obejmował złoto, nieruchomości oraz zakłady przemysłowe. Zainwestował on także ogromną sumę w rozbudowę tyskiego browaru. Była ona na tyle pokaźna, że postanowiono uhonorować księcia udziałem w nazwie obiektu.
- A zastanawialiście się kiedyś, skąd wzięło się “Tyskie Gronie”? Uwaga, spoiler! Od nazwy źródła, z którego Tyskie Browary Książęce czerpią wodę do produkcji szlachetnego trunku.
- Muzeum Tyskich Browarów Książęcych leży na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.
- W latach 50. XX wieku w Tychach powstało technikum browarnicze. Była to unikatowa placówka edukacyjna w skali kraju.
- “And the Oscar goes to…” Tyskie. Tak, Nasi Drodzy, w 2005 roku to szlachetne piwo otrzymało złoty medal i Grand Prix w konkursie The Brewing Industry International Awards w kategorii lager.
- Centrum Wycieczkowe Tyskich Browarów Książęcych w 2023 roku zwyciężyło także w konkursie Turystyczna Usługa Roku organizowanym przez Forum Biznesu.
- Do produkcji 1 litra piwa Tyskie Browary Książęce zużywają średnio nieco ponad 2,7 litra wody. Wydaje Wam się, że to dużo? Niezupełnie. Średnia rynkowa oscyluje w okolicach 3 litrów. Brawo, Tyskie!
- Widzieliście kiedyś, jak rośnie chmiel? Jeśli nie, spójrzcie na tę “artystyczną instalację” poniżej. Z pewnością miniecie ją w trakcie spaceru między muzeum a rozlewnią. To właśnie ta pnąca się po sznurkach roślina odpowiada za odprężające i usypiające właściwości piwa.
Browar Tychy – opinie
- Patrix – 6/10. Cześć muzealna jest średnio ciekawa, ale możliwość obejrzenia linii produkcyjnej jest świetna! Zobaczenie na własne oczy jak tysiące butelek na godzinę jest czyszczona, a następnie napełniania złocistym trunkiem robi ogromne wrażenie. Świeże piwko po zakończeniu wycieczki smakuje zupełni inaczej niż to kupione w sklepie! Polecam.
- Wiolczix – 7/10. Zwiedzanie Centrum Wycieczkowego Tyskich Browarów Książęcych polecam wszystkim – nie tylko miłośnikom piwa. Część muzealna to przede wszystkim klimatyczne elementy wystroju: piękne kadzie, dużo drewna, obecność cegły. No i dobiegający zewsząd zapach chmielu. Jednak z uwagi na to, że byłam już w kilku browarach / muzeach piwa, nie zrobiło to na mnie piorunującego wrażenia (numerem jeden zawsze będzie Muzeum Browaru Żywiec). Niemniej jednak Tyskie też staje na wysokości zadania, a w pewnym aspekcie przewyższa nawet konkurencję. Chodzi rzecz jasna o możliwość podglądania linii rozlewniczej. Ja akurat (fun fact) miałam okazję pracować w fabryce i w przyfabrycznych biurach, ale jeśli ktoś nigdy nie był w takim miejscu, na pewno będzie zaskoczony, jak to wszystko wygląda. Na plus oceniam także Pana Przewodnika – śmieszkował tylko trochę, raczej poważnie podszedł do tematu, ale sprzedał nam naprawdę masę ciekawostek, nie tylko o tyskim browarze, ale też o całej “sztuce piwa”.
Tyskie Browary Książęce – najczęściej zadawane pytania
Ile trwa zwiedzanie browaru Tyskiego?
Czas trwania wizyty w Tyskich Browarach Książęcych zależy od wybranego wariantu zwiedzania. Macie do wyboru: wycieczkę z przewodnikiem, obejmującą wyłącznie część muzealną, która trwa około 60 minut (krótszy wariant zwiedzania); wycieczkę z przewodnikiem, obejmującą część muzealną oraz nowoczesną rozlewnię, która trwa około 90 minut (dłuższy wariant zwiedzania); samodzielne zwiedzanie bez przewodnika, które trwa około 90 minut.
Do jakiej grupy należy Tyskie?
Tyskie należy do Kompanii Piwowarskiej. Grupa ta skupia obecnie trzy browary: Lech Browary Wielkopolski, Tyskie Browary Książęce oraz białostockie Dojlidy. Od 2017 roku właścicielem Kompanii jest japoński holding Asahi Group.
Gdzie rozlewane jest Tyskie? Gdzie jest produkowane piwo Tyskie? Z jakiego miasta jest piwo Tyskie? Skąd pochodzi Tyskie?
Piwo Tyskie pochodzi, a także jest rozlewane i produkowane w mieście Tychy leżącym w województwie śląskim. Tradycja warzenia piwa w tym miejscu sięga aż 400 lat.
Czy Tyskie i Książęce to to samo? Czy Książęce to Tyskie?
Można powiedzieć, że Tyskie i Książęce to to samo. : ) Pełna nazwa znanego zakładu przemysłowego produkującego piwo w Tychach brzmi Tyskie Browary Książęce. Produkowane jest tutaj zarówno Tyskie, jak i Książęce.
Kto jest właścicielem Browaru Tyskie?
Formalnie od 2017 roku właścicielem browaru Tyskie jest japoński holding Asahi Group z siedzibą w Tokio. Należą do niego także inni europejscy producenci piwa, tacy jak: Grolsch, Peroni, Meantime, Gambrinus, Pilsner Urquell, Radegast, Velkopopovický Kozel, Lech, Dreher, czy Ursus.
Centrum Wycieczkowe Tyskich Browarów Książęcych – mapa
Browar Książęcy znajdziecie w dzielnicy Stare Tychy.
